Rijkswaterstaat heeft plannen om de Maasuiterwaard tussen Afferden en Heijen op 2 plekken her in te richten, waaronder het gebied met de projectnaam 'Geul Ossenkamp'. Hier wordt gedacht aan het aanleggen van een meestromende nevengeul om stuw Sambeek heen, die aan beide zijden is aangetakt aan de Maas. Dit noemen we daarom een stuwpasserende nevengeul.

Over deze plannen is een zogenoemde Kennisgeving Voornemen en Participatie gepubliceerd in de Staatscourant. Daarmee werd de brede omgeving uitgenodigd mee te denken over de oplossingsrichting. Reageren was mogelijk tot en met 17 oktober 2023. In hetzelfde gebied bevindt zich nog een locatie die onder deze Kennisgeving viel: Monding Heijense Leijgraaf.

Momenteel wordt het Ontwerp-Projectbesluit voorbereid, de publicatie daarvan gebeurt naar verwachting in september 2025.
 

Ligging

Het maatregelgebied Geul Ossenkamp ligt op de rechteroever van de Maas langs stuw Sambeek, deels in de gemeente Gennep en deels in de gemeente Bergen. Het wordt aan de zuidkant begrenst door de Veerweg en aan de noordkant door de oude Maasarm.

Kaderrichtlijn Water

Door menselijke ingrepen in de afgelopen 150 jaar is de kwaliteit van het waterleven in en langs de Maas achteruit gegaan. Zo werd de rivier recht getrokken en haar oevers met steen vastgelegd. Hierdoor zijn veel van de oorspronkelijke planten en dieren die thuishoren in het riviersysteem verdwenen of komen nog maar in kleine aantallen voor. Daarom werkt Rijkswaterstaat samen met andere partijen al geruime tijd aan natuurvriendelijke oevers, beekmondingen en geulen langs de Maas. Met als doel de kwaliteit van het waterleven te verbeteren. Een belangrijke basis daarvoor is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). 

De opgave en eerste ideeën voor het ontwerp

De opgave voor het maatregelgebied Geul Ossenkamp is het terugbrengen van leefgebieden voor stromingsminnende dier- en plantensoorten die thuishoren in het riviersysteem van de Maas, maar daar nu ontbreken of nog maar beperkt voorkomen.

Rijkswaterstaat en ingenieursbureau Arcadis onderzoeken hiervoor hoe stromend water teruggebracht kan worden. Bijvoorbeeld door dus een stuwpasserende nevengeul om stuw Sambeek heen te leggen. Hier profiteren vissen, planten en allerlei kleine waterdiertjes (macrofauna) van die van de stroming houden en nu nog maar weinig geschikt leefgebied hebben door het gestuwde karakter van de Maas. Ook kan hierdoor de vismigratie verbeteren. 

Lees meer over dit type KRW-ingreep in het Maatregelblad stuwpasserende nevengeulen Maas.
 

Planning 

Momenteel voert Arcadis in opdracht van Rijkswaterstaat de onderzoeks- en ontwerpfase uit. Als de keuze op een bepaalde oplossingsrichting is gevallen, wordt het schetsontwerp uitgewerkt tot een afgerond ontwerp.

Dat vormt vervolgens de basis voor het Ontwerp-Projectbesluit volgens de Omgevingswet, dat ter inzage wordt gelegd. Iedereen die dat wil, kan daar vervolgens op reageren door een zienswijze in te dienen. In de reactienota bij het Ontwerp-Projectbesluit wordt teruggekoppeld wat er met de binnengekomen zienswijzen is gedaan.

Na vaststelling door de Minister van Infrastructuur en Waterstaat, wordt ook het definitieve Projectbesluit ter inzage gelegd. Daartegen staat dan nog de mogelijkheid tot beroep open.

Andere KRW-maatregelen in deze regio

In de gemeenten Gennep en Bergen zijn nog verschillende andere ecologische herstelprojecten langs de Maas in voorbereiding: Monding Kleefse beek, Oude Maasarm Heijen, Geul Wellerlooi, Monding Looise Graaf, Oever Bergen-5 en Oever Afferden-2. 

Niet al deze maatregelen vallen qua planning onder de nieuwe Omgevingswet die per 1 januari 2024 in werking is getreden. Sommige zijn voorbereid onder de oude wetgeving. Dat betekent dat we in de praktijk te maken hebben met verschillende te volgen procedures. 

In de communicatie over de plannen geeft Rijkswaterstaat steeds aan welk soort besluit van toepassing is: een Projectplan Waterwet (oude wetgeving) of een Projectbesluit Omgevingswet (nieuwe wetgeving). In alle gevallen blijft de wettelijke mogelijkheid bestaan om zienswijzen dan wel beroep in te kunnen dienen als formele besluiten ter inzage liggen. 

Actuele informatie over de verschillende locaties vindt u via de klikbare kaart op de riviertakpagina Maas op deze website.
 

Verbeteren vistrap stuw Sambeek

Rijkswaterstaat heeft vanuit de Kaderrichtlijn Water ook plannen in voorbereiding voor het optimaliseren van de bestaande vistrap langs stuw Sambeek. Kijk voor meer informatie hierover op de projectpagina 'Vistrap stuw Sambeek'.

Meer weten?

Meer informatie over de maatregelen van Rijkswaterstaat voor ecologisch herstel van de Maas is te vinden op www.rijkswaterstaat.nl/maasoevers, via de nieuwsbrief en in deze brochure. Of bel voor vragen met de publieksinformatielijn van Rijkswaterstaat 0800-8002 (gratis).