Water en rivieren bepalen voor een groot deel het Nederlandse landschap. In de afgelopen 150 jaar hebben we de rivier sterk veranderd. Zo bouwden we dijken en dammen om ons te beschermen tegen overstromingen. We maakten vaargeulen voor de scheepvaart en regelen met stuwen en sluizen het waterpeil voor bijvoorbeeld ons drinkwater, de landbouw en de bevaarbaarheid. Allemaal maatregelen om beter samen te leven met het water.

Deze ingrepen waren nodig, maar ze hadden ook gevolgen. Ze veranderden het natuurlijke verloop van de rivier. Geulen, strangen en de geleidelijke overgang van land naar water verdwenen. Veel planten en dieren raakten hun leefgebied kwijt.

De biodiversiteit in en rond de rivier nam daardoor af. Veel soorten zijn verdwenen of komen nog maar weinig voor. Tegelijkertijd zet klimaatverandering de riviernatuur verder onder druk. Warmere zomers, langere periodes van droogte en soorten die hier van nature niet thuishoren, maken het leven in de rivier extra kwetsbaar.

Daarom werkt Rijkswaterstaat, samen met andere partijen, aan herstel van de riviernatuur.

Samen aan de slag

We kijken tegenwoordig anders naar de rivier. We willen werken mét de natuur, in plaats van ertegenin. Dat noemen we: denken vanuit het DNA van de rivier. Waar het kan, geven we de rivier meer ruimte. Zo herstellen we de balans tussen mens en natuur. Dat zorgt voor gezondere leefgebieden voor planten en dieren die hier thuishoren. En voor een rivier die beter bestand is tegen droogte en overstromingen.

Rijkswaterstaat voert natuurmaatregelen uit langs de IJssel, de Waal, de Maas en de Nederrijn-Lek. Per locatie bekijken we welke maatregelen goed passen. Denk aan het aanleggen van natuurvriendelijke oevers en vispassages, het plaatsen van rivierhout en het verbeteren van geulen, strangen en beekmondingen. Vaak leggen we ook nieuwe geulen aan.

Door deze maatregelen kan de natuur zich stap voor stap herstellen. Planten en dieren die thuishoren in en rondom de rivier krijgen zo de kans om terug te keren. Hierdoor gaat de ecologische kwaliteit van het water omhoog en wordt het hele ecosysteem sterker.

Europese afspraken

Deze werkzaamheden zijn onderdeel van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Dat is een Europese richtlijn om de waterkwaliteit in rivieren, meren en beken te verbeteren. In Nederland voert Rijkswaterstaat deze maatregelen uit, samen met Staatsbosbeheer, andere overheden, natuurorganisaties en natuurlijk onze aannemers. In december 2027 moeten alle maatregelen klaar zijn.

Denkt u met ons mee?

We werken aan riviernatuur in gebieden die u misschien goed kent; in uw eigen achtertuin. Daarom vinden we het belangrijk om u goed te informeren. Wat gaat er veranderen? Waar? Waarom? En wat betekent het voor u?

Op de projectpagina’s leest u meer over de plannen. Daar ziet u ook hoe u kunt meedenken of reageren op de plannen. We organiseren regelmatig bijeenkomsten, deze momenten zijn te vinden op de evenementenkalender. En via het contactformulier kunt u altijd vragen stellen of opmerkingen delen.