In de loop van de tijd is door menselijk ingrijpen veel veranderd aan het rivierenlandschap. Daardoor is het waterleven in de knel gekomen. De maatregelen moeten er voor zorgen dat er weer ruimte komt voor natuurwaarden; meer leefgebied voor flora en fauna die thuishoren in de Maasuiterwaarden en -beken.

Kaderrichtlijn Water

Een belangrijke basis hiervoor is de Europese Kaderrichtlijn Water. Die richtlijn heeft als doel de kwaliteit van alle oppervlaktewateren in Europa te verbeteren en bescher­men. Van daaruit werkt Rijkswaterstaat al geruime tijd aan het verbeteren van de ecologie van de Maas.
 

Terrassenmaas

Het deel van de Maas tussen Neer en Mook wordt ook wel de Terrassenmaas genoemd. Dit verwijst naar het diep ingesleten dal, met aan de zijkanten omhoog lopende terrassen. Vele beken en lossingen stromen vanaf die flanken naar de rivier. De plek waar beek en Maas elkaar ontmoeten, is belangrijk voor vis, waterinsecten en andere nuttige kleine waterdiertjes om zich te kunnen vestigen en voort te planten. Daarom wordt er volop gewerkt aan het natuurvriendelijker inrichten van deze beekmondingen. Dat staat nu ook te gebeuren bij de Kleefse beek en de Vorstermolenbeek.

Kwelgeulen

Ook worden op verschillende plekken kwelgeulen teruggebracht, die vroeger een normaal verschijnsel waren onderaan de terrassen. Dit watertype is grotendeels verdwenen en daarmee het waterleven dat daar bij hoort. Kwelgeulen bevatten grondwater dat vanaf de hoge flanken naar de Maas stroomt en op lage delen omhoog kwelt. Dit zuivere water is vaak lange tijd onderweg geweest door de bodem en heeft tijdens die reis allerlei mineralen opgepikt. Die eigenschappen trekken bijzondere planten en dieren aan. De geulen worden aangelegd een kilometer boven Arcen en ten zuidoosten van de Vorstermolenbeek.
 

De plannen op hoofdlijnen

• Monding Kleefse beek: herinrichting van de beekmonding tussen de N271 en de Oude Maasarm Heijen via kleinschalige ­maat­regelen. Zo worden de Maaskeien op de bodem van de beek verwijderd, net als de beschoeiing in de oevers. Ook wordt de beek licht slingerend gemaakt en schuift het westelijke deel een stukje naar het zuiden op. In het water komen pakketten dood hout te liggen, wat werkt als een soort rivierkoraal.

• Geul Leijgraaf Arcen: aanleggen van twee geïsoleerd liggende kwelgeulen langs de Boeren­huizen­lossing ten noorden van Arcen, die daarvoor gedeeltelijk wordt omgeleid. Een duiker verbindt beide delen met elkaar. Het gaat hier om een combinatie van kwelnatuur, moeras­zones en ruimte voor ontwikkeling van broekbos en soortenrijk riviergrasland.

• Monding Vorstermolenbeek: de monding van de beek wordt dieper gelegd voor een betere waterverbinding met de Maas. Ook krijgt de beek een gevarieerde en licht slingerende loop, met eveneens pakketten dood hout onder water. De kwelgeul komt in de lengte ten zuidoosten van de beek te liggen en zal bestaan uit twee delen, die met elkaar worden verbonden door een duiker.
 

Waar vindt u de plannen?

Het Ontwerp-Projectbesluit plus alle bijbehorende stukken, is online te vinden via maatregelen Kleefse beek, Leijgraaf-Arcen en Vorstermolenbeek (Zandmaas Noord) | Platform Participatie. Daar vindt u ook een link naar de samenvatting van het besluit en uitleg hoe u een zienswijze kunt indienen. Dat kan tot en met 14 januari 2025 en digitaal, mondeling of schriftelijk. U kunt de documenten ook op afspraak inzien op het kantoor van Rijkswaterstaat in Den Bosch. Voor hulp bij het digitaal raadplegen van de stukken of indienen van een zienswijze, helpen ze u graag bij het Informatiepunt Digitale Overheid in de bibliotheek bij u in de buurt.

Inloopmomenten

Rijkswaterstaat organiseert op woensdag 11 december 2024 een inloopavond over alle drie de maatregelen in Het Wapen van Velden, Rijksweg 101 in Velden. Medewerkers van Rijkswaterstaat zijn dan aanwezig om vragen te beantwoorden. Vooraf aanmelden is niet nodig. Er is geen centrale presentatie, u bent van harte welkom om tussen 18.30 en 21.00 uur binnen te lopen.

Daarnaast is er op donderdag 12 december 2024 een kleinschaliger inloopspreekuur van 18.00 tot 20.00 uur in Gemeenschapshuis D’n Toomp, Lijsterbesstraat 10 in Heijen.
 

Meer weten of vragen?

Voor vragen over de procedure kunt u bellen naar de directie Participatie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat via telefoonnummer 070-456 96 07.

Voor inhoudelijke vragen over de maatregelen kunt u gratis bellen met Rijkswaterstaat via 0800-8002 of kijk op www.samenwerkenaanriviernatuur.nl (pagina Maas) voor meer informatie.