Uiterlijk in 2027 moeten alle maatregelen uitgevoerd zijn.

Om de riviernatuur te bevorderen, werkt Rijkswaterstaat met samenwerkingspartners aan verbetering van de ecologische waterkwaliteit. De komende jaren onderzoeken we welke maatregelen in kansrijke gebieden langs Waal, Nederrijn, Lek en IJssel het meest haalbaar zijn om hier een goede bijdrage aan te leveren. Voor dit onderzoek zijn suggesties en ideeën uit de regio zeer welkom. Daarvoor zijn we inmiddels in overleg met de betreffende waterschappen, provincies, gemeenten en natuurbeheerorganisaties. We willen bovendien graag het gesprek aangaan met onder meer grondeigenaren, pachters en omwonenden. Op het moment dat we het onderzoek in een bepaald gebied voorbereiden, zoeken we daar contact met belanghebbenden. Wilt u een uitnodiging ontvangen om mee te denken over een van de gebieden? Laat het ons weten via het contactformulier.

Wat maakt deze gebieden kansrijk?

Bij het selecteren van de kansrijke gebieden heeft Rijkswaterstaat rekening gehouden met verschillende factoren. Om te beginnen gaat het om uiterwaarden waar de specifieke situatie van het riviergebied kansen biedt. Is er bijvoorbeeld een (half) dichtgeslibde zijarm van een rivier, dan kunnen we de (onderwater)natuur verbeteren door rivier en zijarm weer met elkaar te verbinden. Vervolgens hebben we gekeken naar haalbaarheid. Zo kwamen gebieden in het bezit van overheden als Staatsbosbeheer of Rijkswaterstaat hoger op de lijst. Datzelfde geldt voor locaties waar we werk met werk kunnen combineren. Heeft een waterschap bijvoorbeeld plannen voor dijkversterking, dan kunnen we samen wellicht tot nog mooiere plannen komen. Of we kunnen aansluiten bij de wens van een provincie- of gemeentebestuur om de natuur of recreatie te bevorderen. In veel van de geselecteerde uiterwaarden spelen meerdere van deze factoren een rol.

Soorten maatregelen

Er zijn verschillende ingrepen in het landschap mogelijk om de ecologische kwaliteit van het rivierwater te verbeteren. Hier geven we een paar voorbeelden:

• Het aanleggen van een nevengeul of strang. Deze vormen een gevarieerd leefgebied voor veel vissen en waterplanten.
• Het aanbrengen van rivierhout in een bestaande plas of (zij)rivier. Op het hout gaan wieren, algen en mossen groeien, die op hun beurt waterdieren aantrekken.
• Het aanleggen van natuurvriendelijk oevers, bijvoorbeeld door steile oevers met stenen wallen te vervangen door licht glooiende oevers van zand of klei.

Meer informatie over deze en andere maatregelen is te vinden in de online bibliotheek van het programma Samenwerken aan Riviernatuur.

De komende jaren willen we samen met belanghebbenden ontdekken welke maatregelen de meeste kansen bieden en in welk van de geselecteerde gebieden. De ingenieursbureaus Arcadis, Antea Group, HKV Lijn in water en Bureau Waardenburg verzorgen het onderzoek in opdracht van Rijkswaterstaat en werken de gekozen maatregelen uit. Deze maatregelen moeten uiterlijk in 2027 uitgevoerd zijn.

Verbetering van de ecologische waterkwaliteit in Europa

De beoogde maatregelen zijn een uitwerking van de internationale afspraken uit de Europese Kaderrichtlijn Water. Deze afspraken gaan over de kwaliteit van het water en het leefgebied voor planten en dieren. In 2009 is Rijkswaterstaat gestart met de eerste ingrepen langs de Nederlandse rivieren om de ecologische kwaliteit van het water te verbeteren. Inmiddels zijn langs de Waal, Nederrijn, Lek en IJssel tientallen maatregelen uitgevoerd, vaak in combinatie met andere projecten. Op de site van Samenwerken aan Riviernatuur vindt u een overzicht van alle lopende en recent afgeronde projecten.