Op de drie trajecten worden de oeververdediging en onnatuurlijke grindlagen tussen de kribben verwijderd, waardoor een geleidelijke overgang van water naar land ontstaat. Zo vormen de oevers een beter leefgebied voor de vissen, waterplanten en kleine waterdiertjes die thuishoren in en langs de Maas. In verschillende kribvakken komen 1 à 2 dode bomen als ecologisch waardevol rivierhout onder water te liggen. Stevig verankerd, om wegdrijven te voorkomen.

Behoud bakenbomen en historische objecten
Zowel bij de kribben als de bakenbomen vindt geen ingreep plaats. Dat geldt ook voor cultuurhistorische objecten in dit gebied, zoals Het Huis van Middelaar, de restanten van een Romeinse brug, een historische steenoven en een oude veerstoep. Ook daar blijft de oeverbestorting liggen. Als extra voorzorg om te waarborgen dat de afkalving niet verder gaat dan gewenst, wordt op enkele plekken loodrecht op de Maas onder het maaiveld een met stenen gevulde sleuf in de oever ingebouwd.

Werkgebieden
Het eerste traject ligt tussen rivierkilometer 160,2 en 161,9. Aan het begin is een stukje spontaan afgekalfd in de loop van de tijd. Dit geeft een goede indruk van hoe de heringerichte oeverdelen zich straks zullen ontwikkelen.

Traject 2 loopt vanaf de krib bij rivierkilometer 162,4 tot de knik in de oeverlijn rond 163,2. Hier zal een deel de oevergrond direct na het ontstenen preventief worden afgegraven en afgevoerd. Hiermee wil Rijkswaterstaat voorkomen dat er op dit punt in de rivier hinder voor de scheepvaart kan ontstaan door aanzanding van vrijspoelende grond. Tussen de oude en nieuwe veerstoep bevinden zich restanten van een Romeinse brug. Dit beschermde object is buiten het ontwerp gehouden. Dat geldt ook voor de aanwezige bakenbomen; daar blijft de voet met steen vastgelegd. Verder is rekening gehouden met de achterliggende Cuijksesteeg en aanwezige Maasheggen. De afkalvingsgrens zal op ruim voldoende afstand blijven. Het aanleggen van de tijdelijke pontonbrug voor de wandelvierdaagse blijft gewoon mogelijk. Het derde deeltraject ligt tussen rkm 163,5 en 164,2. Het bosje op de uitstulping blijft behouden, net als de bakenboom die hier staat.

Om het ontstenen te vergemakkelijken zal de daar aanwezige begroeiing eerst worden verwijderd. De werkzaamheden zullen naar verwachting weinig tot geen hinder voor de omgeving met zich mee brengen.

Meer plek voor plant en dier
Na herinrichting mag de Maas weer inwerken op de oever. Zo ontstaat er door afkalving en aanzanding in de loop van de tijd een geleidelijke overgang van water naar land met strandjes, steilranden en ondiepe delen. Veel waterplanten zijn daarvan afhankelijk om te kunnen wortelen, en vissen vinden op hun beurt tussen de planten een goede plek om te schuilen en paaien. Het natuurlijker inrichten van de Maasoevers volgt uit de Europese Kaderrichtlijn Water. Daarin hebben alle landen van de Europese Unie afspraken gemaakt over het verbeteren van de ecologische kwaliteit van onze oppervlakte- en grondwateren.

Afstemming en vergunningen
Het ontwerp voor de herinrichting van de Maasoever bij Middelaar is afgestemd met de gemeente Mook en Middelaar, dorpsraad Middelaar & Plasmolen, Waterschap Limburg en Stichting Cultuurbehoud Milsbeek. De omgevingsvergunning van de gemeente heeft tot 13 mei ter inzage gelegen op het gemeentehuis in Mook. Tot die tijd konden belanghebbenden een zienswijze indienen. De ontgrondingenvergunning van de provincie Limburg (voor het preventief afgraven) heeft tot 11 juni ter inzage gelegen bij de provincie Limburg. Een ander benodigd besluit is het zogenoemde Projectplan Waterwet. Het ontwerp-besluit lag tot 23 juni ter inzage bij Rijkswaterstaat Zuid-Nederland.

Planning
Het werk bij Middelaar maakt onderdeel uit van een groter pakket van 10 maatregelen verspreid over verschillende Maasgemeenten. Rijkswaterstaat zoekt momenteel via een aanbesteding een aannemer voor de uitvoering. Die bepaalt straks zelf hoe en in welke volgorde de 10 locaties onder handen worden genomen. De verwachting is dat de werkzaamheden eind 2021 van start gaan. Het totale werkpakket moet voor september 2022 klaar zijn. Wanneer het werk buiten bij Middelaar aan de beurt is, is nu nog niet te zeggen. Als dat daadwerkelijk gaat beginnen, volgt nadere informatie.

Horizon 2027
De afgelopen jaren is vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) al zo’n 100 km aan natuurvriendelijke oevers langs de Maas gerealiseerd. Ook zijn er 15 ondiepe geulen aangelegd en 28 beekmondingen aantrekkelijker gemaakt voor waterplanten en –dieren die van nature bij de Maas horen. Maar het werk is nog niet klaar. Tot en met 2027 staat er nog een aanzienlijke vervolgopgave op het programma.

Meer weten?
Meer informatie over de maatregelen van Rijkswaterstaat voor ecologisch herstel van de Maas is te vinden op www.rijkswaterstaat.nl/maasoevers, via de nieuwsbrief en in deze brochure. Of bel voor vragen met de publieksinformatielijn van Rijkswaterstaat 0800-8002 (gratis).